Machiavel một triết gia và nhà chính trị của Italia thời Phục hưng cho rằng: 
Thoạt đầu con người sống phân tán giống như thú vật. Sau đó, khi số lượng tăng lên, họ tập trung lại để tự vệ tốt hơn, lựa chọn trong giới mình người đứng đầu khỏe mạnh nhất, dũng cảm nhất và phục tùng người đó. Các đạo luật đã được thiết lập để chống lại những kẻ hay sinh sự và các hình phạt cũng được quy định. Mục đích của nhà nước là đảm bảo cho mỗi người được tự do sử dụng tài sản an toàn…

Quả như Machiavel đã thú nhận trong bức thư quy báu gửi Vettori, ông muốn tìm kiếm “bản chất của các vương quốc, bao nhiêu loại vương quốc đã hiện hữu, làm thế nào người ta thủ đắc chúng, làm thế nào người ta duy trì chúng và tại sao người ta mất chúng”

Theo ông có 3 chế độ: quân chủ, quý tộc và nhân dân. Chế độ quân chủ cần có một vị vua anh minh, sáng suốt, hiền triết quan tâm đến lợi ích của cộng đồng mà không nghĩ tới lợi ích của bản thân. Ông đã kế thừa có chọn lọc quan điểm của Plarton và Arixtot về vấn đề này, do vậy cũng khẳng định rằng nó không bền vững nếu chính quyền lại trở thành một thứ được kế thừa, con cháu của các thủ lĩnh không phải ai cũng xứng đáng như cha ông, ngày ngày càng xa rời công lý, chìm đắm trong sự xa hoa, đạo lý của tổ tiên bị lãng quên, và họ trở thành những kẻ áp bức nhân dân. Kết quả là nền quân chủ trở thành nền bạo chính. Và theo ông nền bạo chính thì không thể tồn tại lâu, vì những tên bạo chúa là lũ người vô đạo đức, đê hèn, sớm muộn cũng bị nhân dân nổi dậy tiêu diệt chúng. Ông không thừa nhận nền bạo chính là thể chế của các quốc gia, mà nó chỉ là sự tha hóa tạm thời của nền quân chủ.

Sau khi nền bạo chính trị bị lật đổ, trong xã hội sẽ bắt đầu hình thành chế độ quý tộc. Ở chế độ này, quyền điều hành thuộc về một nhóm quý tộc (công dân) có phẩm chất và năng lực siêu việt. Nhưng sau đó một thời gian, chế độ này lại cũng có xu hướng chuyển thành chế độ tập đoàn thống trị (đầu sỏ). Khi quyền hành ấy rơi vào tay của những kẻ - một nhóm người, chỉ quan tâm đến việc lợi dụng chính quyền để mưu cầu tư lợi. Kết quả là chế độ quy tộc bị thao túng bởi các nhà tài phiệt, trở nên thối nát và thoái hóa thành chính thể đầu sỏ. Và ông khẳng định chế độ tập đoàn thống trị (đầu sỏ) cũng sẽ bị nhân dân tiêu diệt như là nền bạo chính.

Sau khi chế độ tập đoàn thống trị bị lật đổ, nhân dân sẽ thiết lập quyền nhân dân. Và vì thế vòng luân chuyển hình thức nhà nước được lặp lại từ đầu.
Như vậy, ở đây Machiavel đã nêu lên các hình thức nhà nước và sự vận động chuyển hóa của chúng. Ông thừa nhận tồn tại một vòng luân chuyển tuần hoàn của các hình thức ấy. Điều này cho thấy ông đã rơi vào quan điểm duy tâm và cũng thể hiện hạn chế của thời đại đối với ông – không cho phép ông đi xa hơn nữa trong nhận thức về giai cấp và đấu tranh giai cấp.

PK…