PHẠM KHANG
HOA NỞ BỐN MÙA – MỘT HỒN THƠ QUÊ HƯƠNG
Tôi được ông Mai Trúc tác giả tập thơ “Hoa nở bốn mùa”, nhờ giới thiệu đôi lời về tập thơ này với bạn đọc nhân xuất bản vào tháng Chạp năm 2017 …Tôi rất lấy làm vui mừng vì được ông yêu mến, tin cậy, xung phong làm người khai mở cho tập thơ của ông.
Mai Trúc mở hồn thơ của mình bằng hào khí của quê hương Ba Đình – Nga Sơn trong phong trào Cần vương chống Pháp cuối thế kỷ XIX:
Cần vương khởi nghĩa đánh Tây
Nơi nơi hưởng ứng đó đây phong trào
Nghĩa quân nổi dậy ào ào
Làm cho giặc Pháp tổn hao điên đầu
(Ba Đình khởi nghĩa đánh Tây)
Tinh thần Ba Đình bất khuất ấy đã tượng hình lên thành biểu tượng của chiến thắng Điện Biên Phủ “Chín năm làm một Điện Biên/ Nên vành hoa đỏ, nên thiên sử vàng” (Tố Hữu) hào sảng và hân hoan trong thơ ông qua liên khúc thơ tưởng như không dứt, không ngơi về một Điện Biên anh hùng, đó là các bài Tiếng sấm Điện Biên, Bức tranh Điện Biên…Ta dễ nhận ra đất nước và con người Việt Nam thật đẹp, thật anh hùng…
“Hoa nở bốn mùa” có nhiều bài thơ ca ngợi nhân dân ta trong chiến đấu chống quân xâm lược, trong xây dựng và lao động sản xuất, trong học tập và sáng tạo với lời ý chân thành, trong sáng, giản dị, gần gũi với bạn đọc…Đọc những bài thơ này tôi nhận ra lòng yêu nước trong thơ Mai Trúc luôn thấm đẫm, luôn nhiệt huyết, dạt dào…Đó phải chăng là niềm tin, là điểm tựa để thơ ông cất cánh bay lên trong quá khứ và hiện tại:
Thơ Mai Trúc nặng tình, nặng lòng với hình tượng người Mẹ! Đó là Mẹ Việt Nam bốn nghìn năm hy sinh, gian lao, anh hùng và bất khuất. Là người Mẹ của kiến tạo vĩ đại làm nên đất nước muôn đời!
Đất nước hiện hình lên trong thơ Mai Trúc qua hình ảnh người cựu chiến binh “Áo anh tuy đã sờn vai/ Màu xanh đất nước trải dài yêu thương/…Là hình ảnh của những cô thanh niên xung phong “Em đứng bên đường như quê hương/ Vai ác bạc quàng súng trường/ Ðoàn quân vẫn đi vội vã …” (Lá đổ - Nguyễn Đình Thi)…luôn bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm…nơi ngã ba Đồng Lộc.
Máy bay, bom xé, đạn cày
Vẫn cao tiếng hát mê say dẫn đường
Gửi theo xe đến chiến trường
Niềm tin chiến thắng coi thường gian truân…
(Mười bông hoa quý)
Dễ nhận ra tác giả Mai Trúc đi đến đâu là có thơ viết về miền quê đó…Ông có thơ viết về Đà Lạt, Nha Trang, Sầm Sơn, Vũng Tàu, miền Tây Nam Bộ…Và như một ý nguyện của tâm lòng, nhiều hơn cả vẫn là thơ viết về quê ông, về Thủ đô yêu dấu của chúng ta…Tôi lấy làm tâm đắc khi ông xem Hà Nội như là quê thứ hai của ông…Bởi thế, Hà Nội hiện lên trong thơ ông đa sắc màu, đa cung bậc cảm xúc…Với quê cha đất tổ, với xứ Thanh hàng nghìn năm văn hiến và anh hùng, thơ Mai Trúc không giấu được niềm tự hào, vẻ hân hoan, lòng biết ơn vô hạn đối với quê hương, tiền nhân, đối với bạn bè, bà con xóm mạc…đủ thấy tâm hồn ông giàu nhân ái và tha thiết với mảnh đất này nhiều lắm.
Viết về phận người, phận đời của người xưa là chùm thơ khá hơn cả của ông trong tập thơ này. Đó là thân phận của con người trong một xã hội còn nhiều trái ngang, bất công và đen bạc. Đọc những dòng thơ này ta không khỏi bâng khuâng, day dứt và thương cảm vô cùng. Đó là các bài: Nguyễn Du thương phận Thúy Kiều, Nỗi oan Thị Kính, Xúy Vân đời dạt về đâu, Tống Trân Cúc Hoa, Tình bạn tình người.
Hình ảnh nàng Kiều tài hoa bạc mệnh khiến thơ ông thổn thức, cảm động:
Đàn kêu tiếng đục tiếng trong
Tiếng nghe não nuột, tiếng không mỉm cười
Có tài có sắc vẹn mười
Phải chăng phận bạc cuộc đời buông xuôi
(Nguyễn Du thương phận Thúy Kiều)
Còn cuộc đời của Xúy Vân khiến ta không khỏi động lòng, nhòa lệ:
Kiếp người bao nỗi trái ngang
Mượn dòng sông chảy giải oan cuộc đời…
(Súy Vân đời dạt về đâu)
Bài viết chắc là chưa đủ. Chỉ biết chắc chắn một điều rằng thơ của Mai Trúc có tấm lòng với đời, với người, với quê hương, truyền thống và lịch sử…có cái nhìn tươi sáng về tương lai đất nước. “Hoa nở bốn mùa” là thơ của một người quê theo đúng nghĩa, nên giản dị, mộc mạc, chân thành lắm. Thật đáng khen! Thơ ông không mắc vào lối diễn ý, diễn tình, minh họa nhợt nhạt thiếu sức sống, hay gượng ép, sống sượng…Ông nuôi tình thơ từ lòng mình mà cất lên, từ kỷ niệm và cả những trải nghiệm của đời sống thật. Đó là cái quý của tâm hồn thơ ông – một hồn thơ quê hương! Qúy lắm! Trân trọng lắm! Xin có lời mừng gửi tới tác giả Mai Trúc nhân xuất bản tập thơ này!
Tháng Chạp năm 2017
PK…
