KỸ THUẬT COMPUTER

XỬ LÝ NHẠC MIDI

Đôi lời phi lộ


Một số bạn trẻ đã gửi e-mail và hỏi tôi một số vấn đề liên quan đến cách xử lý file MIDI, từ việc tạo ra đến cách giải quyết những vấn đề liên quan đến loại file ấy.

Một số bạn khác (ở trong nước) thì thường than phiền là ... nghe nhạc MIDI sao mà ... chán quá ! Không thấy hay như khi nghe MP3, thậm chí nghe nhạc Midi cứ như là nghe ... mèo gào vậy ! Thật ra thì không phải như thế. Nhạc MIDI nghe cũng ... “đã tai” chẳng kém gì - nếu không muốn nói một cách công bằng và chính xác là ... HƠN HẲN - các loại định dạng khác như wav, mp3, cda.

Để trả lời chung cho các bạn ấy, tôi viết bài tham khảo này, hy vọng sẽ giúp ích được ít nhiều cho các bạn

Vì thời gian eo hẹp, không tiện tra cứu nhiều, nên các sai sót hoặc sơ xuất chắc hẳn không thể tránh khỏi, trong trường hợp ấy rất mong được các thức giả bỏ quá đi cho.

Nội dung


1-Nhạc MIDI là gì ?

2-Lưu file MIDI (.mid) và file nhạc bản (.gif) từ forum Trinhnu.net

3-In file nhạc bản (.gif) thông qua trình soạn thảo văn bản WORD

4-Nghe file MIDI có và không có bộ khuếch đại Amplifier

5-Tạo ra bộ sưu tập các bản nhạc ưa thích của riêng mình

6-Tạo ra file MIDI từ trình ENCORE

7-Liên hệ giữa file âm thanh (.mid) và file nhạc bản (.enc)

8-File nhạc bản định dạng (.gif) hoặc (.jpg)

9-File nhạc bản định dạng (.pdf) có thực sự cần thiết hay không ?

10-Chuyển đổi file MIDI thành file WAV và MP3


====================

I-Nhạc MIDI là gì ?


Nhạc thường (bao gồm tiếng đàn, tiếng sáo, tiếng các bộ gõ và cả tiếng hát nữa) đều tồn tại dưới dạng SÓNG ÂM THANH hình Sin (Sinus). Dẫu rằng chúng khác nhau về cường độ (mạnh, yếu), trường độ (dài, ngắn), cao độ (trầm, bổng), tiết tấu (nhanh, chậm) và âm sắc (bản sắc riêng của các công cụ nhạc), nhưng điểm chung nhất tất cả đều là sóng âm, với bản chất CƠ HỌC : Một luồng sóng âm, bất kể từ nguồn nào, đều làm rung động bầu không khí quanh nó, truyền đi trong không gian bao la, rồi đập vào tai người nghe, làm rung động màng nhĩ, khiến cho người ấy nghe được âm thanh đó.

Để ghi lại, lưu lại một sóng âm thường thì người ta sử dụng kỹ thuật TƯƠNG TỰ (Analog), biến một sóng âm bản chất cơ học thành sóng điện từ, với những định dạng (format) quen thuộc như .wav, .cda, .mp3 v.v...

File âm thanh định dạng wav thường chiếm rất nhiều không gian dĩa, file cda cũng là một loại file wav, được sử dụng cho các dĩa CD (compact disc) nên cũng chiếm dụng không gian tương đương

Kỹ thuật NÉN file ra đời đã hình thành nhạc mp3 với rất nhiều ích lợi (chiếm dụng không gian ít hơn từ 10 lần đến 20 lần so với file wav, nhờ đó có thể truyền tải được trên mạng Internet nhiều và nhanh hơn) Nếu một bài hát thông thường lưu ở định dạng wav chiếm trung bình khoảng 40 Mb , thì file Mp3 tương ứng chỉ cần từ 2Mb cho đến 4 Mb

Nghĩa là một dĩa CD nhạc thông thường (dung lượng 650 Mb) có thể chứa được khoảng 10 đến 15 bài hát (tuỳ theo dài ngắn), thì một dĩa CD-Mp3 có thể chứa được từ 150 bài cho đến ... 300 bài hát !!!

Tưởng rằng MP3 đã là một thành tựu lớn lao khó có định dạng nào bắt kịp, nhưng trong thực tế kỷ lục lại thuộc về một định dạng khác nữa : Định dạng MIDI (đuôi .mid hoặc .MID)


Nhạc Midi không dùng KỸ THUẬT TƯƠNG TỰ (Analog), mà dùng KỸ THUẬT SỐ (Digital) để lưu lại âm thanh. Mỗi âm thanh của các nhạc cụ khác nhau được GÁN cho một chuỗi ký tự số nhị nguyên tương ứng (chỉ bao gồm 2 chữ số 0 và 1) chẳng hạn như 010101, hoặc 101010, hoặc 000111, 110011 v.v...

Như vậy một chuỗi âm thanh sẽ được ghi lại như một ... chuỗi số . Và quá trình lưu file âm thanh được quy về như một quá trình SỐ HÓA, kèm theo là LƯU SỐ.

Ở công cụ nghe, một quá trình ngược sẽ được thực thi : Chuỗi số sẽ được biến đổi, hoán cải ngược lại thành chuỗi âm thanh.

Vì thế Nhạc Midi còn được gọi bằng những tên khác như : nhạc điện tử, hay gọn hơn nữa là ... nhạc ... số

Vì đã được tiêu chuẩn hóa nên nhạc Midi chơi rất chính xác và rất hay, rất lạ tai. Một lợi ích quan trọng hơn nữa là file nhạc Midi chiếm dụng rất ít không gian . Một bài hát định dạng wav 40 Mb, định dạng Mp3 khoảng 4 Mb, thì một file Midi tương ứng chỉ mất khoảng 40 Kb (ít hơn Mp3 một trăm lần, và ít hơn Wav một ngàn lần !!!). Nghĩa là sẽ có (thật ra là đã có) những dĩa CD kỹ thuật số dung lương cũng chỉ 650 Mb như các dĩa khác, nhưng chứa được trên mười ngàn bài hát !


Với dung lượng nhỏ xíu như vậy, Midi quả là một chú bé David thần kỳ, đánh gục hết các gã khổng lồ Goliath khác, và chính nó đã trở nên một nhà vô địch, một công cụ lý tưởng để truyền tải nhạc trên InterNet vậy

II-Lưu file âm thanh Midi và file nhạc bản gif từ forum Trinhnu


Midi như đã nói ở phần trên, nhờ những tiện nghi vô hạn của nó, nên đã rất nhanh và rất sớm được sử dụng trên mạng InterNet. Rất nhiều website có cho phổ biến và download nhạc Midi (tải từ mạng xuống).

Nhưng có thể nói Trinhnu.net chính là một trong những website đầu tiên cho người xem có được khả năng UPLOAD nhạc Midi (tải lên mạng). Nhờ đó, Forum Trinhnu nhanh chóng trở thành một tụ điểm độc đáo, thu hút rất đông viewers. Trong một thời gian ngắn, số lượng bài hát được tải lên đã vượt qua con số một ngàn !

1-Một bài hát trên diễn đàn Trinhnu yêu cầu tối thiểu phải có 2 loại file :


-Một là file nhạc bản (music sheet) dưới định dạng quen thuộc nhất là .gif, các định dạng khác như jpg cũng có thể được chấp nhận, vì dung lượng của một nhạc bản ở các định dạng này thường chỉ chiếm 20, hoặc 30 Kb

File này có thể được tạo ra bằng các trình soạn nhạc thông dụng như Encore, Finale, Sibelius, CakeWalk v.v... bằng cách nhập nốt nhạc (Input notes) vào các dòng nhạc mẫu, sau đó lưu bằng cách chọn FILE/ “Save as gif file”. Cũng có thể tạo ra bằng cách viết tay, nhập nốt nhạc vào các dòng nhạc kẻ bằng tay trên giấy thường, sau đó đem đi QUÉT (Scan) bằng MÁY QUÉT (Scanner) để lưu thành file .gif hoặc .jpg


-Hai là file âm thanh dưới định dạng Midi (đuôi .mid), hoặc định dạng Karaoke (đuôi .kar)

Việc tạo ra những file này cũng thực hiện bằng cách nhập nốt nhạc (Input notes) vào các khung nhạc (systems), sau đó nhấn “FILE/ Save as .mid file” .

Tạo ra file Midi một dòng nhạc đơn (thường là dòng giai điệu Melody) thật cũng đơn giản và dễ dàng, không khó khăn gì, nhưng việc thực hiện hòa âm, phối khí sao cho nhiều nhạc cụ cùng chơi một lúc phối hợp hài hòa với nhau lại là một việc khó khăn hơn nhiều, đòi hỏi người soạn nhạc, viết hòa âm phải có kinh nghiệm lăn lóc từng trải với nhạc nhiều năm, kèm theo ngẫu hứng nhất thời mới có thể thực hiện được một cách thành công (dù chỉ tương đối )

(Ở một đoạn sau -đoạn thứ 6- vấn đề này sẽ được khai triển rộng thêm.)

2-Lưu file gif và mid trên trang Trinhnu . Trên trang trinh nữ


-Muốn lưu nhạc bản (music sheet) : chỉ cần Right click vào chỗ trống trên nền bản nhạc. Trong menu (lệnh đơn) mở ra, chọn “Save picture as” là sẽ lưu được file ảnh gif của bản nhạc


-Muốn lưu file âm thanh (sound file, midi file) : Right-click vào nút có chữ Midi, trong lệnh đơn (menu) mở ra chọn “Save target as ...” là sẽ download được file âm thanh về máy của mình dễ dàng. Việc tải xuống các file midi này thường là rất nhanh, không có khó khăn, trở ngại gì cả.


.......................................


[Còn tiếp]

Hàn Sĩ Nguyên




Trang Chính
Văn | Thơ | Nhạc | Tác Giả